عيدي براي چه؟!
در مقابل چه؟!
اين سؤال از كودكي برايم بود
نه از ابتدا
از وقتي كه به آن فكر كردم
اينكه دور سفره هفتسين جمع ميشديم
و در لحظه سال تحويل
بزرگترها به بچهها عيدي ميدادند
چرا؟!
سيداحمد از سال تحويل پرسيد
اينكه سال تحويل دقيقاً چيست
و من سفارشي دادم:
- سيني گرد رو از آشپزخونه بيار
يه تيله هم بيار
آورد
تيله را لبه سيني استيل انداختم و گرداندم
پس از چند دور:
- چند دور چرخيد؟
«هفت دور»
- از كجا شمردي؟
در حالي كه گوشهاي از سيني گرد را نشانم ميداد:
«از اينجا»
- خب من از اينجا شمردم
و نقطه ديگري را نشان دادم
و پرسيدم:
- آيا فرق ميكرد از كجا بشمريم؟!
«نه!»
- سال تحويل هم همين است
نقطهاي كه مردم ايراني انتخاب كردهاند براي شمارش سالها
در گردش زمين به دور خورشيد!
بله
همينطور است
من ميدانم كه نوروز يك لحظه فرضيست
ميتوانست اعتدال پاييزي باشد
يا هر نقطه ديگري از مدار زمين
اما اگر اينقدر الكيست
چرا اينقدر مستقر و محكم است
سنّت نوروز؟!
مناسك چنين كاركردي دارد
كاركردي كه در پست قبلي به آن اشاره كردم
اساساً حفظ و ارتقاء رسومات
نوروز به مناسكش زنده مانده است
به مناسكي كه هيچ پشتوانه واقعي ندارد
چيزي جز اعتبار نيست
جعل يعني
ولي مانده است
چرا؟!
خيلي وقت اين سؤال را داشتم
چرا به من عيدي ميدهند؟!
و پاسخ را يافتم
اين دستمزد من است
دستمزد كاري كه قرار است بعداً انجام دهم
كاري كه وظيفه دارم
وظيفهاي كه جامعه بر دوشم نهاده است
حفظ سنّت نوروز!
بزرگترها دستمزد ميدهند
به خاطر كاري كه كوچكترها بايستي به انجام رسانند
اينكه رسم نوروز را به نسل بعد منتقل سازند
اين پرداخت قبل از عمل است
اين اتفاق است كه نوروز را در تمدن ايراني زنده نگهداشته است
اما من...
من كه تا به حال عيدي ندادهام
يعني آيا...
بله
من تخلّف كردهام
من تا به حال هيچ عيدي ندادهام
با اين كه بزرگ شده و فرزند دارم
من سنّت نوروز را پاس نداشتهام
هرگز سفره هفتسين براي كودكانم پهن نكردهام
هرگز عيد را به آنها تبريك نگفتهام
هرگز طوري رفتار نكردهام كه احساس كنند اتفاق مهمي افتاده است
من...
من اين سنّت را پاس نداشتم
من كوركورانه دنبال نسل قبل از خود نرفتم
من تلاش كردم اين سنّت را عوض كنم
من روز مبعث و تولّد پيامبر كيك ميخرم
جشن تولّد ميگيرم
من به عنوان بزرگتر
به عنوان نسل قبل
«ميخواهم» نسل بعد از خود را «عوض» كنم
«نميخواهم» رسوم باستاني ايراني تكرار شود
كدام رسوم؟!
رسومي كه يك روز در دربار شاهان ظالم نزج گرفت
براي ثروتمندان و قدرتمندان
و بعد بيرون زد
به جامعه كشيد
و سنّت شد
من پيرو مستكبرين نيستم
من مناسك را تغيير ميدهم
آنها را حذف نميكنم
پس بدهكار نيستم
در مقابل دستمزدي كه گرفتم
عيديهاي دوره كودكي
فقط آنها را در رسم جديدتري به كار ميبندم!
مطلب مرتبط قبلي: مناسك رمضان