به نام خدا

در پارسي‌بلاگحل مشكل جبر و اختيار ۹

سه‌شنبه ۲۶ ارديبهشت ۱۳۹۱ - ۱۱:۰۰ صبح

گفته بودم كه مباحث اصول استاد حسيني(ره) را تمام كرده‌ام
بحث و مطالعه جزوات دو دوره را
چند سال پيش

اما چند سال است كه بحث و مطالعه مباحث اصول شهيد صدر را آغاز كرده‌ام
جلد دوم «مباحث‌الاصول» هستم
چند صباحي پيش مبحث جبر و اختياري از ايشان ديدم
جديد و تأمل‌برانگيز

سيدمحمدباقر هم چون آقامنير
تلاش كرده از شبهه عليّت رها شود
او اما بالكل عليّت را نفي نكرده
آن را مقيّد ساخته است

صدر در كتابي كه به «استقراء» اختصاص داده
به همين رابطه عليّت نياز دارد، تا استقراء خود را برهاني نمايد
با چند مصادره و مبتني بر نظريه احتمال
او كه نمي‌تواند عليّت را چون سيدمنيرالدين از بيخ و بُن بركند
به فرمايش خود، حداقل به «احتمال رابطه عليّت» نياز دارد
تا تكرار صدفه نسبي را نامحتمل كند
تا اطراف يك علم اجمالي را با علم اجمالي ديگر فاني نمايد
و يك طرف واحد متيقّن و قطعي بسازد
و براي اولين بار در تاريخ بشر شايد
بتواند از استقراء ناقص حكم يقيني درآورد!

اما صدر در برابر اختيار نمي‌تواند عليّت را همچنان حفظ كند
او براي حل مشكل جبر و اختيار مي‌گويد:
ممكن بالذات براي خروج از عدم به وجود
يعني برگزيدن يكي از طرفين (وجود يا عدم)
كه نسبت به آن‌ها ذاتاً متساوي است
وجداناً (نه برهاناً چون برهان آن را دوري مي‌داند)
نياز به يكي از دو چيز دارد:
1. وجوب بالغير
2. سلطنت

بله، استاد صدر يك گزينه ديگر اضافه كرده است
در كنار رابطه عليّت كه بر اساس وجوب عمل مي‌كند
او مي‌گويد اگر مدعي شويم: «إن الشيء ما لم يجب لم يوجد»
منكر اختيار شده‌ايم
چون اختيار هم در آن صورت «ما لم يجب لم يوجد»
و اگر «يجب» كه ديگر اختيار نيست
و اگر «لم يوجد» پس نيست تا بناميمش اختيار!

سلطنت چيست؟!

[هنوز ادامه دارد]


مطلب بعدي: حل مشكل جبر و اختيار ۱۰ مطلب قبلي: حل مشكل جبر و اختيار ۸

بازگشتنسخه محلّي از نوشته‌هاي وبلاگ شايد سخن حق سال نشر18نوشته‌هاي وبلاگ بر اساس سال برچسب‌ها35نوشته‌هاي وبلاگ بر اساس برچسب بيشترين نظر34نوشته‌هاي وبلاگ با بيشترين تعداد نظر مجموعه‌نوشته‌ها27پست‌هاي دنباله‌دار وبلاگ
صفحه اصليبازگشت به صفحه نخست سايت نوشته‌ها986طرح‌ها، برنامه‌ها و نوشته‌ها مكان‌ها75براي چه جاهايي نوشتم زمان‌ها30همه سال‌هايي كه نوشتم جستجودستيابي به نوشته‌ها از طريق جستجو وبلاگ1366با استفاده از سامانه پارسي‌بلاگ نماها2چند فيلم كوتاه از فعاليت‌ها آواها10تعدادي فايل صوتي براي شنيدن سايت‌ها23معرفي سايت‌هاي طراحي شده نرم‌افزارها36سورس نرم‌افزارهاي خودم معرفي6معرفي طراح سايت و آثار و سوابق كاري او فونت‌هاي فارسي60تعدادي قلم فارسي كه معمولاً در نوشته‌هايم استفاده شده است بايگاني وبلاگ1354نسخه محلّي از نوشته‌هاي وبلاگ خاندان موشّحبا استفاده از سامانه شجره‌ساز خاندان حضرت زادبا استفاده از سامانه شجره‌ساز فروشگاهدسترسی به غرفه محصولات فرهنگی
با اسكن باركد صفحه را باز كنيد
تماس پيامك ايميل ذخيره
®Movashah ©2018 - I.R.IRAN